Skip to main content

mijn aanpak

Wat heb ik als scenograaf te bieden aan de toekomst van de stad? Met die vraag begon twee jaar geleden mijn onderzoeks-project aan de Master Design. Op het moment van schrijven is het twee jaar later. In de tussenliggende tijd heb ik een groot deel van het gebied dat ik Stadspark West heb genoemd, beter leren kennen. Ik heb een beeld van wie er recreëren, sporten, tuinieren, wonen, waaien, slapen, stromen, wandelen en werken. Ik werk inmiddels samen met een multidisciplinair ontwerpteam aan dit onderzoeksproject. Binnen dat team heb ik mezelf tot doel gesteld de sociale en culturele kwaliteiten en de betekenis die dit gebied heeft voor al haar bewoners en de bezoekers (mens en natuur) zichtbaar te maken voor degenen die er niet (vaak) komen, maar er wel over besluiten.

verblijven

verbinden

adresseren

equatem fugitae od

Op dinsdag zestien november tweeduizend-eenentwintig rond zeven uur ‘s avonds, sprak ik in bij de commissievergadering over de Omgevingsvisie in de gemeenteraad van Rotterdam. Daar toonde ik voor het eerst bovenstaande kaart, vervaardigd door Koen Marks, op A0 formaat. Daarop is een groot gebied in Rotterdam noordwest zichtbaar als een waardevol, verbonden en groen gebied. Ik sprak daar ook de naam Stadspark West uit, die ik aan het gebied gegeven had. Stadspark West, zo vertelde ik de commissieleden, is een fictief park dat er nu al echt ligt. In dit gebied liggen onder meer twaalf nut- en volkstuinen en twee zelfbeheerparken. Door als stadsbestuurders de kwaliteiten die nu al aanwezig zijn te (h)erkennen kan je deze inzetten om de gevolgen te beperken van de sociale en klimaatcrises waar we middenin zitten.

Met degenen die er wel komen en het gebied (goed) kennen, delen we (meestal) het besef dat het een waarde- en karaktervol landschap is. Als die waarden gezien en erkend gaan worden, als het gebied als groene zone of scheg (een wig in het landschap) op de kaart en in het bestemmingsplan komt te staan, dan wordt het mogelijk om deze waarden te betrekken in de ontwikkelingen die op handen zijn. Dit gebied speelt nu al een belangrijke rol in het leven van veel bewoners en kan in de nabije toekomst (denkend aan het klimaat, de biodiversiteit en de sociale en culturele samenhang) essentieel zijn voor de hele stad.
Ik heb daarom een fictief park in het leven geroepen, dat er tegelijkertijd echt ligt, ik heb het een naam gegeven, Stadspark West. Hoe en waarom ik dat deed en wat ik in dat park ben gaan doen, daarover gaat dit verhaal. Ik blik terug op mijn onderzoek. Ik beschrijf allereerst waar ik vandaan kom, namelijk uit de kunsten en het theater, en laat zien wat de scenografie, het theater en de stad met elkaar te maken hebben. Mijn ervaring uit het theater en de kunsten zet ik vervolgens in voor aanpak van dit onderzoek, die ik scenografisch noem. Tenslotte blik ik terug en vooruit, op het vervolg van mijn nieuwe praktijk als stadsscenograaf.
Ja, ik heb als scenograaf iets te bieden aan de stad. Mijn aanpak onderbouw ik vanuit de theatertheorie en mijn eigen praktijkervaring en meer dan ik kon voorzien ben ik met beide benen in de de stadsnatuur terecht gekomen. Ik heb in het veld ontdekt hoe essentieel het is om niet met oplossingen het gebied in te komen, niet te bedenken hoe het beter kan. Ik gebruik hiervoor, geïnspireerd door Rachel Hahn, de dubbele ontkenning niet-niet ontwerpen; ik oefen me daarentegen in bescheidenheid door eerst te ontdekken wat er nu is, wat er al lang voor mijn komst was: de veelheid aan soorten die er leven, de rol van de bodem, het water en andere
8

elementen om zo te kunnen ontdekken welke vragen daar leven. Ik doe kwalitatief onderzoek in de context van de cijfermatige prestaties en resultaatgerichte economie, op zoek naar waardevolle verbindingen en betekenis

Wat heeft een scenograaf in de stad te zoeken?

(Theater = zichtbaar maken = ontrafelen, demaskeren, voorstellen doen, verbinden, mogelijkheden scheppen, uitnodigen, verbinden, ruimte voor betekenis scheppen.)